(میزان الحکمة، ح 13703)

41- بالاترین درجه دانایی

امام على علیه السلام:

 رَأْسُ الْعِلْمِ التَّمْییزُ بَیْنَ الاْخْلاقِ وَ اِظْهارُ مَحْمودِها وَ قَمْعُ مَذْمومِها؛

بالاترین درجه دانایى، تشخیص اخلاق از یکدیگر و آشکار کردن اخلاق پسندیده و سرکوب اخلاق ناپسند است.

(غررالحکم، ح 5267)

42- خوش اخلاق دوست مردمان خوب

امام صادق علیه السلام:

مَنْ اَحْسَنَ خُلْقَهُ اَحَبَّهُ الاَخْیارُ وَ جانَبَهُ الفُجّارُ؛

انسان خوش اخلاق، از دوستى مردمان خوب برخوردار است و از تعرّض آدم‏هاى نابکار در امان است .

(مستدرک الوسائل، ج 8 ، ص 449)

43- اخلاق خوش برای زندگی درست

پیامبر صلى الله علیه و آله:

ثَلاثٌ مَنْ لَمْ تَکُنْ فیهِ فَلَیْسَ مِنّى وَ لا مِنَ اللّه‏ِ عَزَّوَجَلَّ. قیلَ: یا رَسولَ اللّه‏ِ، وَ ما هُنَّ؟ قالَ: حِلْمٌ یَرُدُّ بِهِ جَهْلَ الْجاهِلِ وَ حُسْنُ خُلْقٍ یَعیشُ بِهِ فِى النّاسِ وَ وَرَعٌ یَحْجُزُهُ عَنْ مَعاصِى اللّه‏ِ عَزَّوَجَلَّ؛

سه چیز است که هر کس نداشته باشد نه از من است و نه از خداى عزّوجلّ. عرض شد: اى رسول خدا! آنها کدامند؟ فرمودند: بردبارى که به وسیله آن جهالت نادان را دفع کند، اخلاق خوش که با آن در میان مردم زندگى کند و پارسایى که او را از نافرمانى خدا باز دارد.

(خصال، ص 145، ح 172)

44- زیباترین اخلاق

امام على علیه السلام:

تَحَرِّى الصِّدْقِ وَ تَجَنُّبُ الْکَذِبِ اَجْمَلُ شیمَةٍ وَ اَفْضَلُ اَدَبٍ؛

راستگو بودن و پرهیز نمودن از دروغ، زیباترین اخلاق و بهترین ادب است.

(کافى، ج 8 ، ص 150، ح 132)

45- کمال ادب در خوش اخلاقی

امام صادق علیه السلام:

کَمالُ الاَدَبِ وَالْمُروءَةِ سَبْعُ خِصالٍ: اَلْعَقلُ وَ الْحِلْمُ وَ الصَّبْرُ وَ الرِّفْقُ وَ الصَّمْتُ وَ حُسْنُ الْخُلْقِ وَ الْمُداراةُ؛

کمال ادب و مروت در هفت چیز است: عقل، بردبارى، صبر، ملایمت، سکوت، خوش اخلاقى و مدارا.

(بحار الأنوار ، ج 84 ، ص 325، ح 14)

46- سعادت در خوش اخلاقی

پیامبر صلى الله علیه و آله:

مِن سَعادَةِ ابْنِ آدَمَ حُسنُ الْخُلقِ وَ مِن شَقاوَةِ ابْنِ آدَمَ سُوءُ الْخُلقِ؛

از خوشبختى انسان خوش اخلاقى و از بدبختى انسان بد اخلاقى است.

(کنز العمّال، ح 5243)

47- توبه بداخلاق

پیامبر صلى الله علیه و آله:

اَبَى اللّه‏ُ لِصاحِبِ الْخُلْقِ السَّیِّى‏ءِ بِالتَّوبَةِ. فَقیلَ: یا رَسول اللّه‏ِ، وَ کَیْفَ ذلِکَ؟ قالَ: لاِنـَّهُ اِذا تابَ مِنْ ذَنـْبٍ وَقَعَ فى اَعْظَمَ مِنَ الذَّنـْبِ الّذى تابَ مِنْهُ؛

خداوند از آدم بد اخلاق توبه نمى‏پذیرد. عرض شد: اى رسول خدا، چرا؟ فرمودند: چون هرگاه از گناهى توبه کند در ورطه گناهى بدتر از آن که توبه کرده است مى‏افتد.

(بحارالأنوار، ج 73، ص 299، ح 12)

48- روزی در اخلاق

امام على علیه السلام:

فى سَعَةِ الاَخْلاقِ کُنوزُ الاَرْزاقِ؛

گنج‏هاى روزى در وسعت اخلاق نهفته است.

(کافى، ج 8 ، ص 23)

49- تنگی در روزی با بداخلاقی

امام على علیه السلام:

مَنْ ساءَ خُلْقُهُ ضاقَ رِزْقُهُ؛

هر کس بد اخلاق باشد، روزى‏اش تنگ مى‏شود.

(غررالحکم، ح 8023)

50- زندگی گوارا با اخلاق خوش

امام صادق علیه السلام:

لا عَیْشَ اَهْنَأُ مِنْ حُسْنِ الْخُلُقِ؛

 هیچ زندگى گواراتر از اخلاق و رفتار پسندیده نیست.

(علل الشرایع، ج 2، ص 559)

51- بداخلاق بسیار خطاکار

امام على علیه السلام:

اَلسَّیِّئُ الْخُلُقِ کَثیرُ الطَّیْشِ مُنَغَّصُ الْعَیْشِ؛

آدم بد اخلاق بسیار خطا مى‏کند و زندگى‏اش تلخ مى‏شود.

(غررالحکم، ح 1604)

52- عزت در اخلاق

امام على علیه السلام:

رُبَّ عَزیزٍ اَذَ لَّهُ خُلْقُهُ وَ ذَلیلٍ اَعَزَّهُ خُلْقُهُ؛

چه بسا عزیزى که اخلاق بدش او را ذلیل و چه بسا ذلیلى که اخلاق خوبش او را عزیز کرد.

(بحارالأنوار، ج 71، ص 396، ح 79)

53- عدم تحمل بداخلاقی توسط دوست

امام صادق علیه السلام:

قالَ لُقْمانُ لاِبْنِهِ: یا بُنَىَّ ایّاکَ وَ الضَّجَرَ وَ سوءَ الْخُلْقِ وَ قِلَّةَ الصَّبْرِ فَلا یَسْتَقیمُ عَلى هذِهِ الْخِصالِ صاحِبٌ وَ اَ لْزِمْ نَفْسَکَ التُّؤَدَةَ فى اُمورِکَ وَ صَبِّرْ عَلى مَؤوناتِ الاِخْوانِ نَفْسَکَ وَ حَسِّنْ مَعَ جَمیعِ النّاسِ خُلْقَکَ؛

 لقمان به فرزندش فرمود: فرزندم! از بى‏حوصلگى و بد اخلاقى و بى‏تابى دورى کن که هیچ دوستى تحمل این خصلت‏ها را ندارد. در کارهایت آرام و بردبار، در تحمّل زحمات برادران صبور و با همه مردم خوش اخلاق باش.

(قصص الأنبیاء، ص 198، ح 245)